تقریباً هرگاه کودکان در مقابل درخواستها تمنیات و آرزوهای خود با یک نه بزرگ روبرو شوند احساس ناکامی میکنند برای اکثر والدین برخورد با ناکامی کودک واقعهای مایوس کننده است از یک طرف کودک نمیتواند به آنچه میخواهد برسد، آبنبات یا یک اسباب بازی جدید و از طرف دیگر شما هم نمیتوانید آنچه را میخواهید داشته باشید یک کودک مودب و حرف شنو و کودک توان مقابله با ناکامی را به ارث نمیبرد توان تحمل ناکامی نیز مانند بسیاری از مهارتهای دیگر فرایندی اکتسابی است گرسنگی خستگی و بیماری توان تحمل سرخوردگی را در کودک شما کاهش میدهد.
همچنین کودکان سعی میکنند کارهایی را انجام دهند که فوق توان آنهاست آنها به این طریق دامنه فراگیری خود را وسعت میدهند و ناکامی حاصل از آن برای یادگیری هم طبیعی و هم ضروری است وقتی کودکان به آنچه میخواهند دست نیابند نیز دچار سرخوردگی میشوند ممکن است قیودی که والدین تعیین کردهاند مانند خوردن شیرینی قبل از شام ممنوع به این ناکامی دامن بزند یا پیشامدهای خارج از کنترل آنها چنین شرایطی را به بار آورد اسباب بازی خراب شود یا روز نمایش سیرک مادر بیمار گردد.
چگونه به خود و فرزندمان کمک کنیم تا با ناکامی کنار بیاید ؟
وقتی کودک تحت فشار روحی قرار ندارد اجابت درخواستش را به تاخیر بیندازید و به این ترتیب صبوری را به او بیاموزید زمانی که مشغول انجام کاری هستید و کودک از شما میخواهد با او بازی کنید از او بخواهید صبر کند سپس صبوری او را تحسین کنید و به تدریج زمان انتظار را افزایش دهید.
در ناکامیها با کودک خود همدلی کنید با عبارتی مثل برای درست کردن این ساختمان خیلی زحمت میکشی اما هر دفعه میافتد احساس او را تصدیق کنید بازگو کردن مشکل نیز به پیدا کردن راه حل مناسب کمک میکند.
بعد از همدلی درباره ساختمان سازی کودک اگر به او بگویید چطور میتوانی یک ساختمان محکمتر بسازی که نیفتد کلیدی درباره حل مشکل در اختیار او خواهید گذاشت وقتی کودک نمیتواند به خواستهاش برسد. چیز دیگری را به او پیشنهاد دهید البته این روش همیشه موثر نیست به ویژه برای کودکی که درخواستهاش مصر باشد
معمولاً چه شرایطی باعث ناکامی کودکان ۵ ساله میشود؟
- هنگام خرید که معمولا هرچه را میبیند میخواهند.
- هنگام تقسیم اسباب بازی با کودکان و دوستان خواهر یا برادر
- زمانی که میخواهند خودشان لباسهایشان را بپوشند
- هنگامی که باید قانون خانه را رعایت کنند مثلا زمان خوابیدن.
زمانی که در بازی میبازند یا مرتکب اشتباه میشوند گاه بهتر است قبل از بروز مشکل به راه حل آن بیندیشید شما بهتر از هر فرد دیگری فرزند خود را میشناسید و احتمالاً می توانید واکنش او را در شرایط خاص پیش بینی کنید اگر کودک شما در فروشگاه مشکل ایجاد میکند از قبل به او بگویید که اصلاً قرار نیست امروز آبنبات یا اسباب بازی بخرید همینطور اگر مقررات خانه باعث ناکامی او میشود با یک تذکر او را آماده کنید ۱۵ دقیقه قبل از شام یا خواب به او تذکر دهید تا از خاموش کردن تلویزیون یا جمع کردن اسباب بازیهایش کمتر ناراحت شود. اما اگر کودک در تقسیم کردن اسباب بازیهایش با دیگران دچار مشکل میشود بازیهای زمانداری را تعیین کنید که در آن کودک اسباب بازیاش را در اختیار دیگری قرار دهد شاید در ابتدا ۳۰ دقیقه مناسب باشد. پیامدهای مثبت برای رفتار صحیح نیز به کودک کمک میکند تا با ناکامی بهتر کنار بیاید وقتی وارد فروشگاه میشوید و فرزندتان برای آبنبات و اسباب بازی تقاضایی نمیکند از او تشکر کنید تا به این ترتیب رفتار درست او را تقویت کرده باشید. در جملههای خود به رفتار مورد نظر صراحتاً اشاره کنید تا کودک دقیقاً بداند چه رفتاری مورد تمجید قرار گرفته است از اینکه امروز چیزی نخواستی به تو افتخار میکنم اینطوری خرید کردن خیلی راحتتر میشود برای شرایط دیگری که ممکن است موجب سرخوردگی فرزند شما شود از عبارات مشابه استفاده کنید چیزهای زیادی را میتوان به عنوان پاداش در نظر گرفت یک شکلات یک گشت کوتاه در زمین بازی یا خواندن یک قصه اضافی برای زمانی که کودک بدون مقاومت به رختخواب می رود.
وقتی کودک شما به علت ناکامی بدرفتاری میکند برخورد قاطعانه شما بسیار مهم است وقتی ناکامی فرزندتان در فعالیتی آنقدر بزرگ است که باعث میشود خود را ببازد بلافاصله فرصتی را برایش فراهم سازید تا موفقیت را تجربه کند. اگر کودک صبر و شکیبایی در کارهای روزانه را از شما بیاموزد عاملی نیرومند به هنگام مقابله با ناکامی در اختیار خواهد داشت.
بدون دیدگاه