در ادبیات رشد کودک کلمۀ عزت نفس زیاد مورد استفاده قرار می گیرد و حتی در سخنان افراد معمولی نیز می شنویم که عزت نفس فلان کس ضعیف است». عزت نفس چیست و چگونه حاصل می شود؟ عزت نفس در اصل به معنای به خود بالیدن است برای آنکه فردی عزت نفس داشته باشد باید خود را دوست داشتنی و باکفایت بداند و این امر ما را متوجه خانواده، آموزگاران و مربیانی می کند که در پرورش اساس امنیت روحی کودک نقش دارند. محیط کلامی که کودک در آن رشد می کند نقش فوق العاده ارزشمندی در رشد مناعت طبع او دارد. میزان گفتگوی بزرگسالان با کودک، محتوای گفتار، نحوه سخن گفتن و گوش دادن به صحبت کودک، همگی در تقویت یا تضعیف امنیت روحی یا محبت و دوستی در او نقش دارند.
محیط کلامی مثبت محیطی است که در آن کلمات برای ابراز علاقه و محبت به کودک به کار می آید وقتی بزرگسالان با دقت به صحبت کودک گوش می کنند، مؤدبانه با او سخن می گویند و علایق کودک را موضوع گفتگو قرار می دهند در واقع به او می گویند که دوستش دارند. محیط کلامی مثبت باعث می شود کودک، بزرگسالان را مایه آرامش و حمایت خود تلقی کند. به واقع صدها راه برای تقویت عزت نفس در کودک وجود دارد. اولین و مهم ترین آن ها این است که محبت خود را بی قید و شرط نثار کودک کنیم.
هر روز باید این پیام را به کودک انتقال دهیم که صرف نظر از نوع و نحوه رفتارش او را دوست داریم این امر بنیانی حقیقی برای ایجاد امنیت روحی است. وقتی از دست کودک خود عصبانی می شوید (که خواهید شد)، پیام های خود را با کلمۀ «من» انتقال دهید. «من واقعاً ناراحت و عصبانی می شوم وقتی بی دقتی می کنی و شیر را روی زمین می ریزی.» این پیام تفاوت زیادی با این عبارت دارد: چت شده؟ شده یک بار کاری را درست انجام بدی؟ مگر عقل تو کله ات نیست؟» هیچکس بعد از شنیدن این جمله ها احساس خوبی نخواهد داشت. یاد بگیرید به حرف های کودک خود گوش بدهید. پنج ساله های پرحرف دائماً راجع به چیزهایی حرف می زنند که ممکن است در نظر شما بی اهمیت تر از تماشای تلویزیون یا خواندن روزنامه باشد. وقتی کودک صحبت می کند نیاز دارد که کاملاً به او توجه کنید. در غیر این صورت به او بگویید که چند دقیقه دیگر کاملاً به حرف های او گوش خواهید کرد. به این ترتیب به او می فهمانید که به آنچه او می گوید علاقه مند هستید. احساسات کودک خود را جدی بگیرید آنچه به نظر شما بی اهمیت جلوه می کند ممکن است در نظر کودک پنج ساله به مثابه یک زلزله باشد. هر روز چیزی برای تمجید کردن از کودک خود پیدا کنید. بعضی روزها، این کار مشکل است اما مطمئن باشید که بالاخره چیزی پیدا خواهید کرد. برای متعلقات، عقاید و تصمیمات کودک خود احترام قائل شوید. اگر تصمیم کودک را زیر سؤال ببریم و انتخاب او را ناچیز بشماریم، غرور او را در هم خواهیم شکست. کودکان پنج ساله کم کم به ارزیابی خود می پردازند. اعتماد به نفس آن ها آنقدر قوی نیست و با نظرات منفی هر کسی متزلزل می شود. اگر فرزند شما خود را ضعیف می شمارد، بلافاصله واکنش نشان دهید به او بیاموزید که بر توانایی هایش تکیه کند تا به این طریق با احساس حقارت خود مبارزه کند. درباره احساسی که در سن پنج سالگی درباره خود و امور دیگر داشتید با کودک خود صحبت کنید. به او کمک کنید تا بر خصوصیات ویژه خود تکیه کند و محبت خود را بیکلام، با در آغوش گرفتن او ابراز کنید در مقام والدین همواره به یاد داشته باشید که پیام های پیچیده به کودک خود ندهید. مقررات و درخواست های خود را واضح بیان کنید. اگر قولی دادید حتماً به آن عمل کنید. اگر نمی توانید به قول خود عمل کنید علت آن را توضیح دهید و سعی کنید قولی ندهید که نمی توانید به آن پایبند باشید. الگوی مناسبی برای کودک خود باشید. احتمالاً شما مهم ترین شخص در زندگی او هستید. آنچه او از شما مشاهده میکند در شکل گیری احساسات او درباره خودش مؤثر است.
بدون دیدگاه