مقدمه
بازی یکی از محتواهای اصلی رشد طبیعی کودکان است و دارای ابعاد مختلفی است که تأثیرات عمیقی بر توسعه اجتماعی، عاطفی، فیزیکی و شناختی آنها میگذارد. بازی مشترک مادر و کودک بهعنوان یک فعالیت فرهنگی و فعالی که در آن مادر و کودک با یکدیگر تعامل دارند، به تقویت ارتباطات عاطفی و ارتقاء تواناییهای شناختی و اجتماعی کودک کمک میکند. در این مقاله به بررسی اهمیت بازی مشترک مادر و کودک و تأثیرات آن بر توسعه کودک پرداخته میشود.
تقویت روابط عاطفی
بازی فرصتی است برای مادر و کودک که به تقویت پیوند عاطفی بپردازند. مادران با همراهی کودکان خود در بازی، میتوانند احساسات و ارتباطات مثبت را ایجاد کنند. تحقیقات نشان میدهند که کودکان در محیطهایی که از محبت و توجه مادران برخوردارند، احساس امنیت بیشتری کرده و از سلامت روانی بهتری برخوردار هستند (Rosenblum, 2020). این پیوند عاطفی قوی، به کودک کمک میکند تا احساس ارزشمندی و عزت نفس بالاتری پیدا کند.
یادگیری مهارتهای اجتماعی
بازی مشترک به کودک این امکان را میدهد که مهارتهای اجتماعی خود را تقویت کند. از طریق بازی، کودک یاد میگیرد که نوبت بگیرد، احساسات دیگران را درک کند و همکاری کند. این مهارتها برای زندگی اجتماعی آینده کودک بسیار حائز اهمیت هستند (Parten, 1932). بهعنوان مثال، بازیهای گروهی که مادران در آنها نقش دارند، به کودکان کمک میکنند که رفتارهای اجتماعی مثبت را فراگیرند.
توسعه مهارتهای فیزیکی
بازی بهویژه بازیهای حرکتی، به رشد مهارتهای فیزیکی کودک کمک میکند. فعالیتهایی مانند دویدن، پریدن و بازی با توپ برای تقویت عضلات و توانایی حرکتی کودک بسیار مفید است (Okely et al., 2009). مادران میتوانند با مشارکت در این نوع بازیها، به تقویت سلامت فیزیکی و روانی کودک کمک کنند.
افزایش خلاقیت و تفکر انتقادی
بازیهای خلاقانه، همچون نقاشی یا ساختن با بلوکها، به کودکان این فرصت را میدهند که خلاقیت خود را بهطور آزادانه ابراز کنند (Adolph & Franchak, 2016). این نوع فعالیتها به کودک کمک میکند تا تفکر انتقادی و حل مسئله را توسعه دهد. مادران میتوانند با تشویق ایدهها و داستانبازیها، به رشد خلاقیت کودک کمک کنند.


یادگیری مفاهیم آموزشی
بازی میتواند ابزاری مفید برای آموزش مفاهیم مختلف به کودکان باشد. از طریق بازی، مادران میتوانند به کودکان مفاهیم پایهای مانند اعداد، اشکال و رنگها را آموزش دهند. این نوع یادگیری، با ایجاد محیطی جذاب و سرگرمکننده، میتواند مؤثرتر باشد (Fisher et al., 2011).
کاهش استرس و اضطراب
بازی میتواند بهعنوان یک روش کاهش استرس و اضطراب عمل کند. در دورانهای پرفشار، بازی به کودک کمک میکند تا احساس آرامش و خوشحالی بیشتری داشته باشد (Lindgren, 2021). با مشارکت مادران در این فعالیتها، کودک میتواند بهتر با چالشها و فشارهای روزمره کنار بیاید.
ایجاد عادتهای مثبت
بازی مشترک میتواند به شکلگیری عادتهای مثبت در زندگی کودک کمک کند. مادران میتوانند با همراهی کودک در فعالیتهای مختلف، مانند ورزش و یادگیری مهارتهای جدید، عادتهای سالم را در او تقویت کنند (Brusseau et al., 2014). این عادتها در بزرگسالی نیز بهعنوان الگوهای رفتار سالم به کار خواهند آمد.
حمایت از رشد شناختی
بازی به کودک این امکان را میدهد که مهارتهای شناختی خود را تقویت کند. بازیهای فکری و معماها میتوانند استدلال، دقت و تمرکز را در کودک افزایش دهند (Berk & Myers, 2016). مادران میتوانند با ارائه چالشهای فکری و بازیهای استراتژیک، به رشد شناختی کودک خود کمک کنند.
نتیجهگیری
بازی مشترک مادر و کودک یک فرایند ارزشمند برای رشد و توسعه کودک است. از تقویت پیوند عاطفی گرفته تا افزایش مهارتهای اجتماعی و فیزیکی، تأثیرات مثبت بازی غیرقابلانکار است. مادران با مشارکت فعال در فعالیتهای بازی، میتوانند به شکلگیری کودکانی سالم، شاد و خلاق کمک کنند. از این رو، زمانهایی که مادران و کودکان با یکدیگر بازی میکنند، بهعنوان فرصتی برای یادگیری، ارتباطگیری و رشد هر دو طرف در نظر گرفته میشود.
منابع
Adolph, K. E., & Franchak, J. (2016). Development of locomotion and the role of experience. In Handbook of Child Psychology.
Berk, L. E., & Myers, A. (2016). Development Through the Lifespan. Pearson.
Brusseau, T., Hargens, B. J., & Wimmer, D. (2014). The role of unstructured play in physical activity and development. International Journal of Physical Education, Fitness and Sports.
Fisher, K. R., et al. (2011). Playing to learn: The role of playful experiences in education. Child Development Perspectives.
Lindgren, R. (2021). The importance of play for children’s emotional development. Journal of Child Psychology.
Okely, A. D., et al. (2009). Physical activity, sedentary behavior and obesity in children: A systematic review. International Journal of Obesity.
Parten, M. B. (1932). Social play among preschool children. Journal of Abnormal and Social Psychology.
Rosenblum, K. L. (2020). The impact of early maternal relationships on child development. Developmental Psychology.
بدون دیدگاه